Техникийн шинжлэх ухааны номыг ангилах арга

Англиал гэж юу вэ?

Ангиëал бол мэдлэгийг зохион байгуулах систем юм. Ангилалыг ямар ч хэлбэрээр жишээ нь ном, баримт материал, цахим бичлэг хэлбэрээр толилуулсан мэдлэгийг зохион байгуулж эмхлэхэд ашиглана.

Заалт гэдэг нь ангилалын системд ангиудыг харуулахад ашигладаг тэмдгийн систем юм. ДАА системд заалт  нь  араб тоогоор тэмдэглэгдэнэ. Заалт нь нэгэн зэрэг анги бүрийн жинхэнэ утга ба бусад ангиудтай холбоог илэрхийлнэ. Юмсыг тодорхойлох үгсийг хэрхэн ялгадгаас үл хамаарч заалт нь уг юмын холбогдох анги ба  төрөл ангиудыг адилтган тодорхойлоход зориулсан түгээмэл хэлийг төлөөлнө.

Номын сангууд номын сангийн ангилалын эмх журамтай бүтэц дагуу өөрийн фондыг байнга зохион байгуулна. Баримт бүрт хадгалалтын шифр олгоно /тавиурын шифр/. Баримт хадгалалтын шифр нь номын тэмдэг буюу баримтын ангийг ялгах нэмэлт зарим нэг бусад  хэрэглүүр бүхий заагдсан ангийн Дьюгийн заалтаас тогтоно. Баримтын хадгалалтын шифр нь хосгүй ижилгэсэн код бөгөөд тэр нь фондыг шалгах ба ном олголтын хяналтын үед номын сангийн бичилтийн тэмдэглэгээ ба тавиурын хаяг болон ашиглагдана.

1.    Техникийн шинжлэх ухааны номыг ангилах арга (ДАА)

600     Техник  /Хавсарга шинжлэх ухаан/

610     Анагаах ухаан Анагаах

620     Техник ба холимог салбарууд

630     Хөдөө аж ахуй ба төстэй салбарууд

640     Гэрийн аж ахуй ба гэр ахуй

650     Удирдлага ба туслах үйлчилгээ

660     Химийн үйлдвэр

670     Үйлдвэрлэл

680     Тусгай зориулалтын үйлдвэрлэлийн бүтээгдэхүүн

690     Барилга

зэрэг салбарууд багтана. 

604.2 Техникийн зураг зүйн номыг ангилахдаа туслах таблиц 1-н 0221 заалтыг ашиглан тусгай зүйлийн графикийн хар зургийг уг зүйлд үзнэ. Жнь: Газрын зургийг зурах 526.0221, Электроникт төсөл зургийг бэлтгэх  621.3810221-д ангилна.

Анагаах ухааны номыг тивээр болон улс орон газар нутгаар өгөх тайлбар үндсэн индекс 614.42, 3-9 дүгээр тэмдэглэлээр тусгай таблиц 2-той нэгтгэнэ. Жнь: АНУ дахь өвчлөл 614.4273, АНУ-ын эм зүйн лавлах 615.1373 гэх мэт

614.42- өвчлөлт /Үндсэн анги-ангиллын жагсаалт/

-73-АНУ /туслах таблиц 2/

615.13- эм зүйн лавлах /Үндсэн анги-ангиллын жагсаалт/

-73-АНУ /туслах таблиц 2/

624     Иргэний барилгын байгуулалт

Барилгын техникийг энд ангилна. Цэргийн барилгын инженерийг 623.0479-д ангилна. Иргэний барилгын тусгай төрлийг уг салбарт ангилна Жнь: Барилга бүтээц 690-д

Газар зүйн тайлбар үндсэн индекц 624.151 7-д тусгай таблиц 2-н 1-9 заалтыг нийлүүлнэ. Жнь: Японы хөрсний судалгаа 624.151 752

624.151 7- Газар зүйн тайлбар  /Үндсэн анги-ангиллын жагсаалт/

-52- Япон /туслах таблиц 2/

692 Барилгын бэлтгэл ажлууд

692.5 Хөдөлмөр, материал цаг зарцуулалтын үнэлгээ Тус таблиц 1-н 0299 заалтыг ашиглан барилгын тусгай зүйлийн тооцоог нийлүүлнэ. Жнь: агаар сэлгэлтийн үнэлгээ 697.930299

697.93- агаар солилцоо /Үндсэн анги-ангиллын жагсаалт/

-0299- /туслах таблиц 2/

Нийцүүлэх таблиц

06 Эмчилгээ

Мэс засал гэдэг утгаар хязгаарлагдсан индекст 06 заалтыг ашиглахгүйн учир нь мэс засал бол уул нь эмчилгээ юм. Мэс заслын индекст 06 заалтыг нийцүүлэхдээ бие эмчилгээний зарим төрөл зүйлүүд буюу яаралтай мэс засалд бэлтгэхэд ашигладаг, эсвэл түүний дараах сэргээлтэд хэрэглэдэг эсвэл яаралтай мэс заслаар хязгаарлаагүй мэс заслын салбарт ашигладаг хэлбэрүүд, Жнь: түлэнхийг эмчлэхэд хэрэглэгдэг эмийн эмчилгээг 617.11061-д авах жишээтэй. Заалт 06-г мэс заслаар хязгаарлаагүй индексийн дор чөлөөтэй тавина. Жнь: нүдний эмчилгээг 617.706-д ангилна.

Салбар дундын индексүүд

Зөвхөн хөдөө аж ахуйн практикт мэдэгдэж буюу гэр аж ахуйн ургамал амьтаны аймгийг бүхэлд нь салбар дундын баримт бичгүүдэд 579-590 индексүүдийг ашигладаг, харин зөвхөн хөдөө аж ахуйн практикт мэдэгдэж буюу гэр аж ахуйн амьтаны ба ургамлын аймагт үл хамаардаг. Байгальд мэдэгдээгүй төрлүүдийг хэлэлцэхэд салбар дундын индекс нь хөдөө аж ахуйн салбарт зайлшгүй хамаарагдах юм.

Онгон байгаль үржиж буй төрлүүдийг Жнь: мөөг, мод, загас гэх мэт салбар дундын индекс 579-590-д ихэвчлэн хамааруулдаг.  Хэрвээ төрөл бүрийн бүтээгдэхүүн гаргадагаас хамаарч тус төрөл мэдэгдээгүй бол, жишээ нь зүсмэл материалын бүрээс 674.144 /583.96 биш/. Онгон байгаль дээрх төрлүүдийг хайх материалуудын баримт бичгийг ангилахдаа ямар зориулалтаар үржүүлэхээс нь шалтгаалан 630-д ангилна. Жишээ нь: зэрлэг газар ургасан цэцгийг олох, тарих 635.9676-д /582.13 биш/ цөөрмийн загасыг хаанаас олох яаж үржүүлэх 639.34 /597 биш/.

Хүнсний бүтээгдэхүүнд  зориулсан салбаруудын индåксүүдийг  хүндрүүлэх хүчин зүйл нь 641.3 юм. Иймд хүнсний бүтээгдэхүүнд ашиглагдаж буй хүнсний үнэт төрлийг ашиглах баримт бичгүүд нь 579-590 эсвэл 630-д ангилахгүй.

Эргэлзсэн тохиолдолд 600 ангийн индексийн 579-590 индекстэй мөн 630-д, харин 641.3 ангилахгүй.

2.    Техникийн шинжлэх ухааны номыг ангилах арга (НСНЗА)

НАА-ын үндсэн зорилго нь ном хэвлэлийн агуулгыг нээж өгөх, мэдлэгийн тогтолцоог шинжлэх ухааны үндэстэй нийцүүлэн гарган өгч, үүгээрээ уншигчдад номын сангийн фондыг ашиглахад нь хялбар болгож хөнгөвчлөхөд оршино.

Номын сан номзүйн ангиллаар ном ангилахад юуны өмнө анхдагч шинж чанар болсон агуулгыг харгалзана. 2 агуулга нэг номонд тусгагдсан байвал аль давамгай тусгагдсан агуулгаар, эсвэл чухал гэж үзсэн агуулгаар нь ангилна.

Номын сан номзүйн ангилал нь шинжлэх ухааны 7 үндсэн хэсэгт хуваадаг.

НАА-ын таблицууд хэд хэдэн төрлийн таблицаас бүрдэнэ. Үүнд: үндсэн, ерөнхий, нутаг дэвсгэрийн ба тусгай үлгэрчилсэн хуваарийн таблицууд багтана. Эдгээрийн зохицолдолгоог дэлгэрэнгүй таблицууд нийцүүлнэ.

Òåõíèêèéí  íîìûã  àíãèëàõàä  òåõíèê, ýäèéí  çàñãèéí  ýíý 2  àíãè  õîîðîíäîî  íÿãò  õîëáîîòîé. ¯éëäâýðëýëèéí àñóóäàë  íü  ýäèéí  çàñãèéí  àñóóäàëòàé  ãîëäóó  õàìò  îðñîí  áàéäàã. Èéìýýñ ýäèéí  çàñàã, òåõíèêèéí  àñóóäëûí  àëü  íü  äàâàìãàéëæ, èë¿¿  à÷  õîëáîãäîëòîé  áàéíà  âý  ãýäýã  òàëààñ  íü  õàðàõ  õýðýãòýé.

3.    Техник. Техникийн шинжлэх ухаан

Үндсэн хуваарилал

30        Техник ба техникийн шинжлэх ухаан

31        Эрчим хүч

32        Радио электроник

33        Уул уурхайн ажил

34        Төмөрлөгийн технологи. Машины үйлдвэрлэл. Багаж хэрэгслийн үйлдвэрлэл

35        Химийн технологи. Химийн үйлдвэрлэл

36        Хүнсний үйлдвэрлэл

37        Мод бэлтгэлийн технолошги. Хөнгөн үйлдвэрийн үйлдвэрлэл. Хэвлэлийн үйлдвэрлэл. Гэрэл зураг, кино техник

38        Барилгын үйлдвэр

39        Тээвэр

Техникийн ангилал дахь материалыг нарийвчлан ангилахад тусгай үлгэрчилсэн хуваарийн таблиц 1

-1 онолын үндэслэл

-2 бүтээгдэхүүний төсөлжүүлэлт

-3 түүхий эд. Материалууд. Материал судлал

-4 үйлдвэрийн газар

-5 тоног төхөөрөмж

-5-05 тоноглолын автоматжуулалт

-6 үйлдвэрлэлийн явцыг зохион байгуулах

-7 техникийн хяналт шалгалт

-9 бүтээгдэхүүн. Бараа судлал

Машин аппарат, хэрэгсэл, тоног төхөөрөмж ба барилга байгууламжийн тухай бусад материал нарийчвлан ангилахад зориулсан тусгай үлгэрчилсэн хуваарийн таблиц 2

-01 Онол. Судалгаа

-02 Төсөлжүүлэлт

-03 Материал

-04 Жижиг хэрэгсэл, зангилаа, системүүд

-05 Автоматжуулалт

-06 Үйлдвэрлэлийн технологи. Барилгын технологи

-07 Туршилт

-08 Монтаж, засвар, ашиглалт

-09 Шинэчлэн тоноглох ба загвар зохиох

“Техник. Техникийн шинжлэх ухаан” ангийн үлгэрчилсэн хуваарийг нарийвчлан тодотгохдоо тусгай үлгэрчилсэн хуваарийн хоёр таблицтай тохиолдолд одтой заалтын ард уг таблицийн дугаарыг тодотгон зааж өгнө. 

Жнь: Машины жижиг хэрэгсэл 34.44;-04*3,2

Үүнд: 34.44 – үндсэн таблицийн заалт

-04- тусгай үлгэрчилсэн хуваарийн заалт

*3 – тусгай үлгэрчилсэн хуваарь байгаа ангийн заалт

,2 – таблицийн дугаарыг тус тус заана.

Хэрэв уг хэлхээст үндсэн таблицийн заалтгүйгээр зөвхөн харьяалагдах үлгэрчилсэн хуваарийн таблицийг тодотгож өгсөн байвал, уг заалт нь заавал үндсэн ангийн заалтын ард тусгагдана.

Үлгэрчилсэн хуваарийн таблиц ашиглах нь:

30в6 –Техникийн загвар зохион бүтээх

30г- Техникийн түүх

30л6 – Техникийн музей, үзэсгэлэн

30н- Техникийн аюулгүй байдал

30у- Техникийн салбар дахь дүрслэл ба оновчтой санал. Патентын ажил

30ф- Техникийн мэдээлэл

30ц- Стандартчилал, нормчлол тогтоох, техникийн нөхцлийг бүрдүүлэх